นับตั้งแต่ RX-8 ได้ถูกยุติสายการผลิตไป พร้อมกับเครื่องยนต์โรตารี เมื่อเดือนมิถุนายน ปี 2012 จากนั้นมาหลายคนก็ยังคงตั้งความหวังให้ Mazda ตัดสินใจกลับมาทำเครื่องยนต์ชนิดนี้ขายอีกครั้ง และมันก็ได้เกิดขึ้นแล้ว หลังผ่านเวลาไป 10 กว่าปี
แต่ การผลิตเครื่องยนต์โรตารี ครั้งใหม่นี้ กลับไม่ใช่การผลิตเพื่อนำไปเป็นขุมกำลังให้กับรถสปอร์ตรุ่นสานต่อตำนาน RX-7, RX-8 อย่าง Mazda RX-9 ที่เป็นข่าวลือแล้วข่าวลืออีกในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ทว่าเป็นการผลิตเครื่องยนต์โรตารีให้กับรถครอสโอเวอร์พลังลูกผสม Mazda MX-30 e-SKYACTIV R-EV ที่พึ่งเปิดตัวขายจริงในยุโรปไปเมื่อต้นปีที่ผ่านมา
โดยสำหรับเครื่องยนต์โรตารีลูกใหม่ที่ว่านี้ คือเครื่องยนต์ 1 โรเตอร์ ขนาด 0.8 ลิตร หรือความจุจริง 830cc ซึ่งมีความเบากว่าเครื่องยนต์ Renesis 2 โรเตอร์ ขนาด 1.3 ลิตร ถึง 15 กิโลกรัม และมาพร้อมกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ ทั้งระบบหัวฉีดตรงเข้าสู่ห้องเผาไหม้ Direct-Injection และระบบหมุนเวียนไอเสีย เพื่อความสะอาดก่อนปล่อยออกสู่ชั้นบรรยากาศพร้อมให้กำลังสูงสุด 75 แรงม้า ที่ 4,700 รอบ/นาที กับแรงบิดสูงสุด 116 นิวตันเมตร ที่ 4,000 รอบ/นาที
อย่างไรก็ดี เจ้าเครื่องยนต์โรตารีลูกใหม่ที่ว่านี้ ไม่ได้มีไว้เพื่อส่งกำลังทั้งหมด ผ่านชุดเกียร์ลงไปขับชุดล้อ แต่อย่างใด ทว่ามีไว้เพื่อปั่นกระแสไฟให้กับ แบตเตอรี่ ขนาด 17.8 kWh ที่อยู่ใต้ท้องรถ เพื่อส่งกระแสไฟไปปั่น มอเตอร์กำลังสูงสุด 145 PS และ แรงบิดสูงสุด 271 นิวตันเมตร เป็นตัวขับเคลื่อนรถอีกทอดต่างหาก
โดยหากเป็นการวิ่งด้วยโหมดไฟฟ้าล้วนๆ แบตฯลูกนี้จะสามารถจ่ายพลังงานให้มอเตอร์ สามารถขับเคลื่อนรถวิ่งไปได้ไกลสุดเพียง 85 กิโลเมตร ตามมาตรฐาน WLTP เท่านั้น แต่เมื่อแบตเตอรี่มีกระแสไฟเต็มความจุ และรถเติมน้ำมันเต็มถัง เจ้าเครื่องยนต์โรตารีลูกนี้ ก็จะสามารถทำให้รถวิ่งได้ไกลขึ้นอีกจนแตะหลัก 600 กิโลเมตร ซึ่งถือว่าเหลือเฟือแล้วสำหรับการใช้งานในชีวิตประจำวัน
แน่นอน แม้จะน่าเสียดายอยู่นิด ที่ท้ายที่สุดแล้วการกลับมาอีกครั้งของเครื่องยนต์โรตารี จะไม่ได้มีไว้เพื่อเป็นขุมกำลังหลักของตัวรถเหมือนในอดีต แต่ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ Mazda ใส่เข้าไป จึงทำให้เครื่องยนต์สูบสามเหลี่ยมอันเป็นเอกลักษณ์นี้สามารถโลดแล่นในยุคที่ภาครัฐทั่วโลกให้ความเข้มงวดในเรื่องการปล่อยมลพิษได้
ซึ่งหากกระแสตอบรับเป็นไปในทิศทางที่ดีมากพอ ไม่แน่ว่าทางค่ายอาจตัดสินใจต่อยอดมันต่อ เพื่อให้มันกลายเป็นขุมกำลังให้กับรถยนต์อย่างแท้จริงเหมือนในอดีตอีกครั้งในอนาคตอันใกล้นี้ก็เป็นได้
หรือหากใครไม่ได้มองประเด็นในเรื่องความเป็นรถขุมกำลังโรตารี แต่อยากได้รถยนต์ไฮบริดจาก Mazda คันแรก อย่าง MX-30 e-SKYACTIV R-EV ก็อาจจะต้องรอกันไปอีกพักใหญ่ เพราะแม้แต่ MX-30 EV ที่เป็นร่างไฟฟ้า 100% เอง ก็มีแค่เพียงการนำมาโชว์ตัวให้ชาวไทยได้จับต้องด้วยสายตาเท่านั้น ตั้งแต่เมื่อปลายปีก่อน และอีกครั้งในงาน Motor Show 2023 เมื่อต้นปี แล้วก็เงียบหายไปเลยตั้งแต่ตอนนั้นจนถึงตอนนี้
