ทุกวันนี้ เราต้องยอมรับว่ารถยนต์ 5 ประตู กำลังมาแรงในยุคนี้ รถแบบ Hatchback เป็นที่พูดถึงและนิยมมากขึ้น ตั้งแต่การแนะนำ Honda Jazz มาจนถึง อีโค่คาร์ คนไทยเริ่มคุ้นเคยมากขึ้น แต่ระยะหลังเราจะเริ่มได้ยิน ทรวดทรง 5 ประตูใหม่ๆ ในตลาด
Hatchback / Fastback และ Station Wagon น่าจะเป็น 3 คำ ที่เคยผ่านหูคุณบ้างไม่มากก็น้อย เมื่อพูดถึงรถ 5 ประตู ทรวดทรงทั้ง 3 นี้ มีความเหมือนกัน ตรงมันเป็นรถยนต์ที่มี 5 ประตู สำหรับการใช้งานได้หลากหลาย แต่ในความเหมือนของพวกมัน ก็มีก็มีความแตกต่างบางอย่าง ที่ทำให้เราต้่องมาพูดคุยกัน
Hatchback
เดิมทีทรงนี้ ถูกเรียกจากจุดเริ่มต้นในยุโรป ว่า Notchback ก่อนจะเปลี่ยนเป็นคำว่า “Hatchback” ในภายหลัง
จุดขายของแฮทช์แบ็ค คือการให้ ท้ายสั้นกว่ารถซีดาน มีประตูท้าย ทรงเรียกว่าแทบจะตัดตรงจากหลังคา ครอบไปยังท้ายกันชน โดยมาก รถกลุ่มนี้จะออกมาเป็นประเภท 2 Box Design กล่าวคือ มีช่วงรถเพียง 2 ช่วง พอหลังจากที่นั่งตอนหลังก็จะเป็นฝาท้ายเลย
ในแง่การใช้สอย จึงมีพื้นที่ค่อนข้างสั้น ในช่วงห้องสัมภาระ เพียงพอแค่เก็บของสัมภารทั่วๆไป หากต้องการขนของชิ้นใหญ่ ต้องพับเบาะลง
การออกแบบเช่นนี้ทำให้มีระยะยื่นจากช่วงล่างหลังไปยังท้ายรถสั้น ทำให้ รถแฮทช์แบ็ค มีความคล่องตัวสูงมาก ในการควบคุมหรือเข้าโค้ง แต่ถ้าขับเข้าด้วยความเร็วมากๆ ก็มีโอกาส Over Steer หรือท้ายปัดง่ายต้องระวัง ทว่าความคล่องตัวมาก ทำให้มุดง่ายเวลาขับในเมือง
รถ City Car รถขนาดเล็ก จึงนิยมทำสไตล์ 5 ประตู แบบนี้ออกมา เนื่องจากตรงใจในการใช้งานของลูกค้าอย่างมาก และมีความอรรถประโยชน์สูง
FastBack
Fastback เป็นคำใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อไม่นานามานี้ มีรากมาจาก LiftBack โดยมีวัตถุประสงค์ในการทำสไตล์ คล้ายคูเป้ ที่มีฟังชั่นใช้สอยอย่างลงตัว ที่จริง คนที่คิดค้นทรงนี้คือ Toyota แนะนำใน Toyota Celica ปี 1973
แน่ล่ะว่ามันต่างจาก Hatchback ตรงการลาดเทช่วงหลังจะมีระยะสโลปน้อยกว่า เพียง 1-45 องศา เท่านั้น เมื่อเทียบกับแฮทช์แบ็ค มีระยะลาดเท 46-90 องศา ระยะลาดเทแบบนี้ที่จริงมีความคล้ายการลาดเทในรถซีดาน เพียงแต่ซีดานลาดเทไปฝาฝากระโปรงท้าย
กลับกัน Fastback ตัวฝาท้ายจะเป็นตัวช่วงลาดเทเลย จึงทำให้มีคุณสมบัติแบบรถ 5 ประตู และในทางเดียวกันมีคุณสมบัติความเป็นรถซีดาน ที่มีความสามารถของหลักอากาศพลศาสตร์ สร้างลมหมุนน้อยกว่ารถแฮทช์แบ็คด้วยในทางเดียวกัน
ที่มาของคำว่า Fastback คาดว่า มาจากการที่ทรงแบบนี้เกิดขึ้นในรถสปอร์ต และนิยมในรถสปอร์ตหลายรุ่น จนเป็นสัญลักษณ์ในการให้ความสปอร์ตไปโดยปริยาย
ระยะหลัง เพิ่งจะมาระบาดในรถยนต์ทั่วไป โดยเฉพาะรถที่ต้องการให้มีหลักอากาศพลศาสตร์ที่ดี เช่น Toyota Prius เป็นต้น ทำให้รถแบบนี้เริ่มแพร่หลายมาขึ้น ให้ทั้งประสิทธิภาพ และสะท้อนภาพความสปอร์ตด้วยในตัว
Station Wagon
รถแบบ station Wagon อาจจะเรียกแตกต่างกันมากมาย เช่น Estate ไปจนึงคำว่า Shooting Brake แต่ทั้งหมดเหมือนกันอยู่เรื่องที่สำคัญ คือ มันตอบเรื่องานออกแบบที่มีความสามารถในการบรรทุกคนสัมภาระที่มากวก่ารถทั่วไป
อย่างคำว่า estate มาจาก คำในอเมริกา ซึ่งในยุคคาวบอย จะมีรถ estate Country คอยขนของไปตามเมืองต่างๆ เรื่องเดียวกัน คล้ายกับที่มาของคำว่า Shooting Brake ที่มีรถไว้ไปล่าสัตว์ในอดีต
ความแตกต่างของ Station Wagon กับ 5 ประตู อื่นๆ คือ ตัวรถแบบนี้ เป็น 3 Box Design รถจะมีทรงยาวกว่า คล้ายกับในรถซีดาน แต่เปลี่ยนเป็นทรง 5ประตู ทำให้ลำตัวยาวกว่า มีพื้นทีในการโดยสารและขนของมากกว่า ลักษณะท้ายมักจะเป็นเหมือนแอทช์แบ็ค ไม่เป็นทรงท้ายลาด เพือพื้นที่ในการใช้งานสูงสุด
ทำให้รถแบบนี้ถูกมองว่าเป็นรถที่เหมาะสำหรับครอบครัว และได้รับความนิยม ในอเมริกาและยุโรป ขณะที่ในไทยอาจจะยังไม่นิยม
ดั้งนั้น สรุปให้เข้าใจง่ายๆ คือ
Hatchback + Liftback เป็นรถ 5 ประตู แบบ ช่วงสั้น โดย Hatchback จะมีท้ายแบบฝาปิด ลาดเทแบบท้ายตัด กลับกัน Fastback จะมีการลาดเทแบบรถเก๋งซีดาน ทำให้มีความสามารถในการขับขี่และถูกหลักอากาศพลศาสตร์มากกว่า
ส่วน Station Wagon มีความยาวมากกว่า แบบ 3 Box Design จึงได้พื้นที่ใช้สอบมากกว่า คล้ายกับ Hatchback ยืดตัว นั่นเอง
